หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร
อัพเดทล่าสุด: 8 ก.ค. 2025
28 ผู้เข้าชม
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร (พระพรหมมงคลญาณ) เป็นพระเถระผู้ใหญ่ที่เปี่ยมด้วยเมตตาบารมีและเป็นที่เคารพสักการะอย่างกว้างขวาง ท่านเป็นศิษย์องค์สำคัญของ หลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต บูรพาจารย์สายพระป่า ผู้ได้รับการยกย่องให้เป็น "พระอาจารย์ใหญ่ฝ่ายวิปัสสนาธุระ" หลวงพ่อวิริยังค์อุทิศชีวิตเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งการสอนหลักสติและสมาธิภาวนาให้แก่สาธุชนทั้งในและต่างประเทศ จนได้รับการขนานนามว่า "พระธรรมทูตผู้สร้างตำนานแห่งสติและสมาธิ" และเป็นผู้ก่อตั้ง วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร รวมถึง สถาบันพลังจิตตานุภาพ ซึ่งได้ผลิตครูสมาธิออกไปเผยแผ่วิชชาสมาธิอย่างกว้างขวาง
ชาติกำเนิดและเส้นทางสู่ร่มกาสาวพัสตร์
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร มีนามเดิมว่า วิริยังค์ บุญฑีย์กุล เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2463 ตรงกับวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 2 ปีวอก ณ บ้านหนองบัว ตำบลหนองบัว อำเภอท่าคันโท จังหวัดขอนแก่น (ปัจจุบันขึ้นกับจังหวัดชัยภูมิ) ท่านเป็นบุตรคนที่ 5 ในจำนวน 7 คนของขุนเพ็ชรพาณิชย์ (นายแก้ว บุญฑีย์กุล) และนางมั่น บุญฑีย์กุล
ในวัยเยาว์ หลวงพ่อวิริยังค์ได้รับการศึกษาตามประเพณีโบราณและมีความสนใจในพระพุทธศาสนามาตั้งแต่เด็ก ด้วยบุญบารมีที่สั่งสมมาแต่ชาติปางก่อน ทำให้ท่านมีโอกาสได้พบกับหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ในปี พ.ศ. 2484 ณ วัดป่าบ้านหนองผือ จังหวัดสกลนคร การพบกันครั้งนั้นถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในชีวิตของท่าน หลวงปู่มั่นเห็นแววในตัวสามเณรวิริยังค์ จึงได้รับไว้เป็นศิษย์และถ่ายทอดวิปัสสนาธุระให้โดยตรง ท่านได้อยู่ปฏิบัติรับใช้และศึกษาธรรมะจากหลวงปู่มั่นอย่างใกล้ชิดนานถึง 8 ปี และเป็นหนึ่งในไม่กี่รูปที่ได้บันทึกประวัติและคำสอนของหลวงปู่มั่นไว้ในหนังสือ "อัตตชีวประวัติ" และ "หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต" ซึ่งเป็นตำราสำคัญในการศึกษาชีวประวัติและปฏิปทาของหลวงปู่มั่น
หลวงพ่อวิริยังค์อุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ณ วัดสุทธจินดา จังหวัดนครราชสีมา โดยมีพระธรรมฐิติญาณ (สังข์ทอง) เป็นพระอุปัชฌาย์ ได้รับฉายาว่า "สิรินฺธโร"
การเผยแผ่พระธรรมและการสร้างสรรค์อันยิ่งใหญ่
หลังจากหลวงปู่มั่นละสังขาร หลวงพ่อวิริยังค์ได้ออกธุดงค์และปฏิบัติธรรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อเผยแผ่พระธรรมคำสอนและวิชาสมาธิภาวนาตามแนวทางของหลวงปู่มั่น ท่านได้ตระหนักถึงความสำคัญของการเข้าถึงสมาธิของคนทั่วไปในยุคปัจจุบัน จึงได้ริเริ่มโครงการต่างๆ เพื่อจุดประสงค์นี้:
วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร
ในปี พ.ศ. 2506 หลวงพ่อวิริยังค์ได้ก่อตั้ง วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร ขึ้นที่ถนนสุขุมวิท 101 ซอยปุณณวิถี 20 กรุงเทพมหานคร เพื่อเป็นศูนย์รวมใจของพุทธศาสนิกชนและเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม วัดธรรมมงคลเป็นที่ประดิษฐานของ พระพุทธรูปหยกใหญ่ที่สุดในโลก และ พระเจดีย์หยก ที่งดงามตระการตา รวมถึง พระธาตุอินทร์แขวนจำลอง ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นพุทธบูชาและเป็นสถานที่สำหรับสาธุชนได้สักการะ
สถาบันพลังจิตตานุภาพ
โครงการที่โดดเด่นที่สุดของหลวงพ่อวิริยังค์คือการก่อตั้ง สถาบันพลังจิตตานุภาพ ในปี พ.ศ. 2540 ท่านเชื่อว่า "สมาธิคือความสุขที่แท้จริง" และทุกคนควรได้เรียนรู้การทำสมาธิอย่างถูกต้องและเป็นระบบ จึงได้จัดทำหลักสูตร "ครูสมาธิ" ขึ้นมา เพื่อฝึกอบรมผู้สนใจให้มีความรู้ความเข้าใจในการทำสมาธิอย่างลึกซึ้ง และสามารถนำความรู้นั้นไปเผยแผ่แก่ผู้อื่นได้ ปัจจุบันสถาบันพลังจิตตานุภาพมีสาขาอยู่ทั่วประเทศไทยและในต่างประเทศ เช่น แคนาดา สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย ซึ่งได้ผลิตครูสมาธิและผู้ปฏิบัติธรรมจำนวนมาก สร้างคุณูปการอย่างมหาศาลต่อการพัฒนาจิตใจของมนุษย์
การเผยแผ่ธรรมะในต่างประเทศ
หลวงพ่อวิริยังค์ได้เดินทางไปเผยแผ่พระธรรมในต่างประเทศหลายครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศแคนาดาและสหรัฐอเมริกา ท่านได้ก่อตั้งวัดและศูนย์ปฏิบัติธรรมหลายแห่ง เช่น วัดญาณวิริยา เมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา ซึ่งเป็นวัดไทยแห่งแรกในแคนาดา ท่านยังได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากสภาศาสนาโลกและได้รับการยกย่องจากองค์กรศาสนาต่างๆ ทั่วโลก
ปัจฉิมวัยและมรณภาพ
ในช่วงปัจฉิมวัย หลวงพ่อวิริยังค์ยังคงอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนาอย่างไม่ย่อท้อ แม้จะมีอายุมากแล้ว ท่านก็ยังคงเมตตาให้โอวาทธรรมและดูแลการดำเนินงานของวัดและสถาบันต่างๆ อย่างใกล้ชิด
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร ได้ละสังขารอย่างสงบเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สิริรวมอายุ 100 ปี 10 เดือน 3 วัน พรรษา 76 การจากไปของท่านนับเป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของคณะสงฆ์ไทยและพุทธศาสนิกชนทั่วโลก แต่คำสอนและปฏิปทาอันงดงามของท่านยังคงเป็นมรดกอันล้ำค่าที่สืบทอดต่อไปยังอนุชนรุ่นหลัง
มรดกธรรมและคุณูปการ
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร ทิ้งมรดกธรรมและคุณูปการอันประมาณค่ามิได้ไว้แก่พระพุทธศาสนาและโลก ได้แก่:
หลักสูตรครูสมาธิ: ที่ช่วยให้คนนับแสนคนได้เข้าถึงการปฏิบัติสมาธิอย่างเป็นระบบ
วัดธรรมมงคล: ซึ่งเป็นศูนย์รวมใจและแหล่งปฏิบัติธรรมสำคัญ
ตำราธรรมะ: โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "อัตตชีวประวัติ" และ "หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต" ที่เป็นแหล่งข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับหลวงปู่มั่น
พระธรรมทูตผู้บุกเบิก: ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างแดน
แบบอย่างของพระปฏิบัติ: ที่เปี่ยมด้วยเมตตา วิริยะ และปัญญา
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร จะยังคงเป็นที่จดจำในฐานะพระเถระผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นทั้งครูบาอาจารย์ นักพัฒนา และพระธรรมทูต ผู้สร้างคุณูปการอันมหาศาลแก่พระพุทธศาสนาและมวลมนุษยชาติอย่างแท้จริง
ชาติกำเนิดและเส้นทางสู่ร่มกาสาวพัสตร์
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร มีนามเดิมว่า วิริยังค์ บุญฑีย์กุล เกิดเมื่อวันศุกร์ที่ 7 มกราคม พ.ศ. 2463 ตรงกับวันขึ้น 14 ค่ำ เดือน 2 ปีวอก ณ บ้านหนองบัว ตำบลหนองบัว อำเภอท่าคันโท จังหวัดขอนแก่น (ปัจจุบันขึ้นกับจังหวัดชัยภูมิ) ท่านเป็นบุตรคนที่ 5 ในจำนวน 7 คนของขุนเพ็ชรพาณิชย์ (นายแก้ว บุญฑีย์กุล) และนางมั่น บุญฑีย์กุล
ในวัยเยาว์ หลวงพ่อวิริยังค์ได้รับการศึกษาตามประเพณีโบราณและมีความสนใจในพระพุทธศาสนามาตั้งแต่เด็ก ด้วยบุญบารมีที่สั่งสมมาแต่ชาติปางก่อน ทำให้ท่านมีโอกาสได้พบกับหลวงปู่มั่น ภูริทตฺโต ในปี พ.ศ. 2484 ณ วัดป่าบ้านหนองผือ จังหวัดสกลนคร การพบกันครั้งนั้นถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในชีวิตของท่าน หลวงปู่มั่นเห็นแววในตัวสามเณรวิริยังค์ จึงได้รับไว้เป็นศิษย์และถ่ายทอดวิปัสสนาธุระให้โดยตรง ท่านได้อยู่ปฏิบัติรับใช้และศึกษาธรรมะจากหลวงปู่มั่นอย่างใกล้ชิดนานถึง 8 ปี และเป็นหนึ่งในไม่กี่รูปที่ได้บันทึกประวัติและคำสอนของหลวงปู่มั่นไว้ในหนังสือ "อัตตชีวประวัติ" และ "หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต" ซึ่งเป็นตำราสำคัญในการศึกษาชีวประวัติและปฏิปทาของหลวงปู่มั่น
หลวงพ่อวิริยังค์อุปสมบทเป็นพระภิกษุเมื่อวันที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ณ วัดสุทธจินดา จังหวัดนครราชสีมา โดยมีพระธรรมฐิติญาณ (สังข์ทอง) เป็นพระอุปัชฌาย์ ได้รับฉายาว่า "สิรินฺธโร"
การเผยแผ่พระธรรมและการสร้างสรรค์อันยิ่งใหญ่
หลังจากหลวงปู่มั่นละสังขาร หลวงพ่อวิริยังค์ได้ออกธุดงค์และปฏิบัติธรรมอย่างต่อเนื่อง เพื่อเผยแผ่พระธรรมคำสอนและวิชาสมาธิภาวนาตามแนวทางของหลวงปู่มั่น ท่านได้ตระหนักถึงความสำคัญของการเข้าถึงสมาธิของคนทั่วไปในยุคปัจจุบัน จึงได้ริเริ่มโครงการต่างๆ เพื่อจุดประสงค์นี้:
วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร
ในปี พ.ศ. 2506 หลวงพ่อวิริยังค์ได้ก่อตั้ง วัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร ขึ้นที่ถนนสุขุมวิท 101 ซอยปุณณวิถี 20 กรุงเทพมหานคร เพื่อเป็นศูนย์รวมใจของพุทธศาสนิกชนและเป็นสถานที่ปฏิบัติธรรม วัดธรรมมงคลเป็นที่ประดิษฐานของ พระพุทธรูปหยกใหญ่ที่สุดในโลก และ พระเจดีย์หยก ที่งดงามตระการตา รวมถึง พระธาตุอินทร์แขวนจำลอง ที่สร้างขึ้นเพื่อเป็นพุทธบูชาและเป็นสถานที่สำหรับสาธุชนได้สักการะ
สถาบันพลังจิตตานุภาพ
โครงการที่โดดเด่นที่สุดของหลวงพ่อวิริยังค์คือการก่อตั้ง สถาบันพลังจิตตานุภาพ ในปี พ.ศ. 2540 ท่านเชื่อว่า "สมาธิคือความสุขที่แท้จริง" และทุกคนควรได้เรียนรู้การทำสมาธิอย่างถูกต้องและเป็นระบบ จึงได้จัดทำหลักสูตร "ครูสมาธิ" ขึ้นมา เพื่อฝึกอบรมผู้สนใจให้มีความรู้ความเข้าใจในการทำสมาธิอย่างลึกซึ้ง และสามารถนำความรู้นั้นไปเผยแผ่แก่ผู้อื่นได้ ปัจจุบันสถาบันพลังจิตตานุภาพมีสาขาอยู่ทั่วประเทศไทยและในต่างประเทศ เช่น แคนาดา สหรัฐอเมริกา ออสเตรเลีย ซึ่งได้ผลิตครูสมาธิและผู้ปฏิบัติธรรมจำนวนมาก สร้างคุณูปการอย่างมหาศาลต่อการพัฒนาจิตใจของมนุษย์
การเผยแผ่ธรรมะในต่างประเทศ
หลวงพ่อวิริยังค์ได้เดินทางไปเผยแผ่พระธรรมในต่างประเทศหลายครั้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในประเทศแคนาดาและสหรัฐอเมริกา ท่านได้ก่อตั้งวัดและศูนย์ปฏิบัติธรรมหลายแห่ง เช่น วัดญาณวิริยา เมืองแวนคูเวอร์ ประเทศแคนาดา ซึ่งเป็นวัดไทยแห่งแรกในแคนาดา ท่านยังได้รับปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์จากสภาศาสนาโลกและได้รับการยกย่องจากองค์กรศาสนาต่างๆ ทั่วโลก
ปัจฉิมวัยและมรณภาพ
ในช่วงปัจฉิมวัย หลวงพ่อวิริยังค์ยังคงอุทิศตนเพื่อพระพุทธศาสนาอย่างไม่ย่อท้อ แม้จะมีอายุมากแล้ว ท่านก็ยังคงเมตตาให้โอวาทธรรมและดูแลการดำเนินงานของวัดและสถาบันต่างๆ อย่างใกล้ชิด
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร ได้ละสังขารอย่างสงบเมื่อวันที่ 10 ธันวาคม พ.ศ. 2563 สิริรวมอายุ 100 ปี 10 เดือน 3 วัน พรรษา 76 การจากไปของท่านนับเป็นการสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ของคณะสงฆ์ไทยและพุทธศาสนิกชนทั่วโลก แต่คำสอนและปฏิปทาอันงดงามของท่านยังคงเป็นมรดกอันล้ำค่าที่สืบทอดต่อไปยังอนุชนรุ่นหลัง
มรดกธรรมและคุณูปการ
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร ทิ้งมรดกธรรมและคุณูปการอันประมาณค่ามิได้ไว้แก่พระพุทธศาสนาและโลก ได้แก่:
หลักสูตรครูสมาธิ: ที่ช่วยให้คนนับแสนคนได้เข้าถึงการปฏิบัติสมาธิอย่างเป็นระบบ
วัดธรรมมงคล: ซึ่งเป็นศูนย์รวมใจและแหล่งปฏิบัติธรรมสำคัญ
ตำราธรรมะ: โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "อัตตชีวประวัติ" และ "หลวงปู่มั่น ภูริทัตโต" ที่เป็นแหล่งข้อมูลสำคัญเกี่ยวกับหลวงปู่มั่น
พระธรรมทูตผู้บุกเบิก: ในการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างแดน
แบบอย่างของพระปฏิบัติ: ที่เปี่ยมด้วยเมตตา วิริยะ และปัญญา
หลวงพ่อวิริยังค์ สิรินฺธโร จะยังคงเป็นที่จดจำในฐานะพระเถระผู้ยิ่งใหญ่ ผู้เป็นทั้งครูบาอาจารย์ นักพัฒนา และพระธรรมทูต ผู้สร้างคุณูปการอันมหาศาลแก่พระพุทธศาสนาและมวลมนุษยชาติอย่างแท้จริง
บทความที่เกี่ยวข้อง
สมเด็จพระสังฆราชพระองค์ที่ 13 แห่งกรุงรัตนโกสินทร์
11 ก.ค. 2025