บทความเกี่ยวกับ "ปางพระ"

คืออิริยาบถต่างๆ ของพระพุทธเจ้าที่ปรากฏในงานพุทธศิลปะ ไม่ว่าจะเป็นพระพุทธรูป ภาพวาด หรือประติมากรรม ปางพระเหล่านี้ไม่ได้เป็นเพียงแค่ท่าทางที่สวยงาม แต่ยังสื่อถึงเหตุการณ์สำคัญในพุทธประวัติ หรือการแสดงพุทธคุณธรรมอันหลากหลาย เป็นเครื่องเตือนใจให้พุทธศาสนิกชนรำลึกถึงพระพุทธจริยา และหลักธรรมคำสอนของพระองค์

ความสำคัญของปางพระ
สื่อถึงพุทธประวัติ: ปางพระต่างๆ ถูกสร้างขึ้นเพื่อเล่าเรื่องราวชีวิตของพระพุทธเจ้า ตั้งแต่ประสูติ ตรัสรู้ แสดงธรรม และปรินิพพาน ทำให้พุทธศาสนิกชนสามารถเข้าใจพุทธประวัติได้ง่ายขึ้น

แสดงพุทธคุณ: แต่ละปางสะท้อนถึงพระคุณลักษณะอันยิ่งใหญ่ของพระพุทธเจ้า เช่น ปัญญาธิคุณ บริสุทธิคุณ มหากรุณาธิคุณ

เป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจ: การได้กราบไหว้บูชาพระพุทธรูปปางต่างๆ ช่วยให้จิตใจสงบ เกิดสมาธิ และเป็นแรงบันดาลใจในการปฏิบัติตามหลักธรรม

ความหลากหลายทางศิลปะ: ปางพระเป็นส่วนสำคัญที่ทำให้งานพุทธศิลปะมีความหลากหลายและงดงาม แสดงให้เห็นถึงฝีมือและความคิดสร้างสรรค์ของช่างในแต่ละยุคสมัย
ปางพระที่สำคัญและเป็นที่นิยม

ปางพระมีอยู่มากมาย แต่ละปางมีพุทธลักษณะและเรื่องราวที่แตกต่างกันไป นี่คือตัวอย่างปางพระที่สำคัญและเป็นที่รู้จักโดยทั่วไป:

ปางมารวิชัย (ปางชนะมาร)
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิราบ พระหัตถ์ซ้ายหงายวางบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาวางคว่ำบนพระชานุ (เข่า) นิ้วพระหัตถ์ชี้ลงพื้นดิน
เรื่องราว: สื่อถึงเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าทรงเอาชนะพญามารและกองทัพมาร ก่อนการตรัสรู้

ปางสมาธิ (ปางตรัสรู้)
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งขัดสมาธิราบ พระหัตถ์ทั้งสองวางหงายซ้อนกันบนพระเพลา พระหัตถ์ขวาทับบนพระหัตถ์ซ้าย
เรื่องราว: สื่อถึงอิริยาบถที่พระพุทธเจ้านั่งบำเพ็ญเพียรทางจิต จนตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า

ปางห้ามญาติ (ปางห้ามสมุทร)
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับยืน ยกพระหัตถ์ขวาขึ้นเสมอพระอุระ (อก) หันฝ่าพระหัตถ์ออกไปข้างหน้า (อาจยกทั้งสองพระหัตถ์ก็ได้)
เรื่องราว: ปางห้ามญาติ สื่อถึงเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าทรงห้ามญาติทั้งสองฝ่าย (ศากยวงศ์และโกลิยวงศ์) ไม่ให้ทะเลาะวิวาทกันเรื่องแย่งน้ำ ปางห้ามสมุทร สื่อถึงการห้ามพายุและน้ำท่วม

ปางประทานพร (ปางประทานอภัย/ปางปฐมเทศนา)
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งหรือยืน พระหัตถ์ขวายกขึ้นเสมอพระอุระ หันฝ่าพระหัตถ์ออกไปข้างหน้า นิ้วพระหัตถ์เหยียดตรงลง (ปางประทานพร) หรืออาจอยู่ในลักษณะแสดงธรรม (ปางปฐมเทศนา)
เรื่องราว: สื่อถึงการให้พร ความเมตตา และการแสดงธรรมครั้งแรก

ปางไสยาสน์ (ปางปรินิพพาน)
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปบรรทมตะแคงขวา พระเศียรหนุนพระหัตถ์ขวา พระหัตถ์ซ้ายทอดไปตามพระวรกาย
เรื่องราว: สื่อถึงการเสด็จดับขันธปรินิพพานของพระพุทธเจ้า

ปางลีลา
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับยืนเยื้องพระวรกายไปข้างหน้าเล็กน้อย ยกพระบาทข้างหนึ่งขึ้นกำลังจะก้าวเดิน พระหัตถ์ขวาทอดลงข้างลำตัว พระหัตถ์ซ้ายยกขึ้นเสมอพระอุระแสดงท่าประทานอภัยหรือถือจีวร
เรื่องราว: สื่อถึงการเสด็จลงจากสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ หลังจากโปรดพุทธมารดา

ปางนาคปรก
พุทธลักษณะ: พระพุทธรูปประทับนั่งสมาธิ มีพญานาคแผ่พังพานเหนือเศียร
เรื่องราว: สื่อถึงเหตุการณ์ที่พญานาคชื่อมุจลินท์ได้แผ่พังพานปกป้องพระพุทธเจ้าจากฝนตกหนักระหว่างการบำเพ็ญเพียร

ความเชื่อมโยงกับวันเกิด
ในความเชื่อไทย ยังมีการกำหนด "พระประจำวันเกิด" โดยแต่ละวันในสัปดาห์จะเชื่อมโยงกับปางพระที่แตกต่างกัน เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้บูชาพระพุทธรูปที่เป็นสิริมงคลตามวันเกิดของตน

ปางพระจึงเป็นมากกว่ารูปแบบทางศิลปะ แต่เป็นสัญลักษณ์ที่เชื่อมโยงเราเข้ากับพุทธประวัติ พุทธธรรม และพุทธคุณ แสดงให้เห็นถึงความศรัทธาอันแน่วแน่และภูมิปัญญาอันลึกซึ้งของบรรพบุรุษในการสร้างสรรค์พุทธศิลป์ที่ทรงคุณค่าและมีความหมายมาจนถึงปัจจุบัน
 
 
jinttrakan.com